HCG là gì? Bác sĩ sản phụ khoa giải thích chi tiết, cụ thể

Tạ Thị Hồng Duyên

Ngày đăng: 2024-04-17

Bình chọn post

Bạn vừa nghe đến hormone HCG hay xét nghiệm beta HCG nhưng chưa hiểu rõ đây là gì, tại sao lại quan trọng trong việc phát hiện mang thai và theo dõi thai kỳ? HCG không chỉ là ‘dấu hiệu sinh học’ của thai kỳ mà còn là chìa khóa để bác sĩ đánh giá sức khỏe thai nhi và phát hiện sớm bất thường. Trong bài viết này, Thạc sĩ – bác sĩ CKI Sản Phụ khoa Tạ Thị Hồng Duyên sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc xoay quanh hormone HCG, từ ý nghĩa, vai trò, đến cách đọc kết quả xét nghiệm chính xác nhất.”

Xét nghiệm HCG là gì? Có ý nghĩa gì trong thai kỳ

Bệnh nhân hỏi:

“Thưa bác sĩ, dạo gần đây em nghe nhiều người nhắc đến hormone HCG và xét nghiệm beta HCG để phát hiện có thai sớm. Nhưng em vẫn chưa hiểu rõ hormone HCG là gì, vai trò của nó đối với phụ nữ mang thai, xét nghiệm beta HCG dùng để làm gì và đọc kết quả ra sao. Mong bác sĩ giải thích chi tiết giúp em ạ.”

Th.s – Bác sĩ Tạ Thị Hồng Duyên – Thạc sĩ, chuyên khoa Sản phụ khoa, hiện công tác tại Phòng khám Đa Khoa Quốc Tế Hà Nội, giải đáp:

HCG (Human Chorionic Gonadotropin), hay còn gọi là hormone thai kỳ, được tiết ra bởi tế bào nhau thai ngay sau khi trứng được thụ tinh và làm tổ trong tử cung.

Hormone HCG có vai trò duy trì hoàng thể trong buồng trứng, giúp sản xuất progesterone để tạo môi trường thuận lợi cho phôi thai bám chắc và phát triển. Đây là lý do tại sao HCG được coi như một “dấu hiệu sinh học” đặc trưng của thai kỳ.

Hormone HCG có vai trò thế nào trong cơ thể phụ nữ?

Trong thai kỳ, HCG tăng dần theo từng tuần, đặc biệt cao nhất ở giai đoạn 3 tháng đầu. Nhờ có HCG, thai nhi được nuôi dưỡng qua bánh nhau và phát triển ổn định.

Ngoài ra, trong lâm sàng, nồng độ HCG là chỉ số quan trọng giúp bác sĩ:

• Xác định có thai hay không
• Theo dõi sự phát triển của thai nhi
• Phát hiện sớm thai ngoài tử cung, thai lưu hoặc sảy thai

HCG có xuất hiện ở người không mang thai không?

Thông thường, phụ nữ không mang thai hoặc nam giới chỉ có nồng độ HCG rất thấp (< 5 mIU/ml). Tuy nhiên, một số trường hợp bất thường như u nang buồng trứng, thai ngoài tử cung, hoặc một số loại ung thư (buồng trứng, tinh hoàn, gan, phổi) cũng có thể khiến HCG tăng cao.

Vì vậy, xét nghiệm HCG không chỉ để phát hiện thai mà còn được ứng dụng trong chẩn đoán một số bệnh lý khác.

Xét nghiệm beta hcg có mục đích gì?

Xét nghiệm beta HCG là phương pháp định lượng chính xác nồng độ HCG trong máu hoặc nước tiểu.

Mục đích của xét nghiệm này bao gồm:

• Phát hiện sớm có thai – thậm chí trước khi trễ kinh.
• Xác định tuổi thai và theo dõi sự phát triển của thai.
• Phát hiện thai ngoài tử cung, thai lưu, sảy thai.
• Tầm soát bất thường nhiễm sắc thể (Down, Edwards, Patau).
• Theo dõi điều trị ung thư tế bào mầm.

Xét nghiệm beta HCG bao nhiêu là có thai?

Theo bác sĩ Duyên, chỉ số beta HCG > 5 mIU/ml thường chứng tỏ bạn đã mang thai.

Tuy nhiên, nồng độ HCG sẽ thay đổi theo tuần tuổi thai, ví dụ:

• Thai 1 tuần: 5 – 50 mIU/ml
• Thai 2 tuần: 50 – 500 mIU/ml
• Thai 4 tuần: 1.080 – 30.000 mIU/ml
• Thai 6 – 8 tuần: 3.500 – 115.000 mIU/ml

Việc theo dõi nhiều lần kết hợp siêu âm giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.

Xét nghiệm beta HCG có chính xác không?

Xét nghiệm beta HCG có độ chính xác lên đến 97% nếu được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, đúng thời điểm.

Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp kết quả sai lệch do:

• Làm xét nghiệm quá sớm
• Mẫu bệnh phẩm không đạt chuẩn
• Ảnh hưởng từ thuốc hoặc thực phẩm
• Nếu nghi ngờ, hoặc có dấu hiệu mang thai chị em nên lặp lại xét nghiệm sau vài ngày hoặc kết hợp siêu âm.

Lưu ý: Khi lựa chọn địa chỉ khám thai, siêu âm thai hoặc xét nghiệm máu. Chị em nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín hoặc phòng khám thai chuyên khoa để có kết quả chính xác nhất.

Xét nghiệm hcg nên tiến hành khi nào?

Bạn có thể làm xét nghiệm HCG sau quan hệ 7 – 10 ngày, không cần chờ trễ kinh. Tuy nhiên, để chắc chắn, bác sĩ thường khuyên nên làm lại sau khi trễ kinh vài ngày.

Thời điểm vàng: buổi sáng sớm, khi nồng độ HCG trong máu/nước tiểu cao nhất.

Hướng dẫn đọc kết quả xét nghiệm beta HCG

• < 5 mIU/ml: không có thai hoặc chỉ số bình thường
• 5 – 50 mIU/ml: có thể mang thai rất sớm, cần xét nghiệm lại
• 50 – 117.000 mIU/ml: phụ nữ mang thai, tùy theo tuổi thai
• > 117.000 mIU/ml: có thể là đa thai, thai trứng, hoặc bất thường di truyền
• Thấp hơn mức bình thường: nguy cơ thai ngoài tử cung, sảy thai, thai lưu

Xét nghiệm beta hcg bao nhiêu là có thai?

Trứng sau khi đã được thụ tinh sẽ nhanh chóng di chuyển vào tử cung để làm tổ, sau 8 -9 ngày hormone hcg sẽ được tiết ra bởi nhau thai.

Thường phụ nữ mang thai khi xét nghiệm nồng độ beta hcg sẽ đạt > 5 IU/l. Như vậy, chỉ số xét nghiệm beta hcg chứng tỏ bản thân nữ giới đã mang thai là trên 5 IU/l. Tùy theo sự phát triển của thai nhi, nồng độ hcg sẽ có sự thay đổi, cụ thể:

• Thai 1 tuần tuổi, chỉ số hcg sẽ từ 5 – 50 IU/l.
• Thai 2 tuần tuổi hcg sẽ là 50 – 500 IU/l.
• Thai 3 tuần tuổi, hcg từ 100 – 10.000 IU/l).
• Thai 4 tuần tuổi, hcg từ 1.080 – 30.000 IU/l.
• Thai từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 8 sẽ dao động từ 3.500 – 115.000 IU/l.
• Thai tuần thứ 2 hcg sẽ dao động từ 12.000 – 270.000 IU/l.
• Thai tuần thứ 13 đến tuần thứ 16, nồng độ hcg sẽ là khoảng 200.000 IU/l.

Một số câu hỏi thường gặp về HCG

Xét nghiệm hcg dương tính nhưng thử que 1 vạch

• Xét nghiệm hcg dương tính nhưng thử que 1 vạch là hiện tượng rất nhiều chị em phụ nữ gặp phải. Nguyên nhân có thể là do:
• Que thử thai kém chất lượng, đã hết hạn sử dụng
• Uống quá nhiều nước trước khi sử dụng que thử khiến nước tiểu bị loãng, ảnh hưởng đến độ hcg có trong nước tiểu.
• Chị em sử dụng que thử quá sớm
• Nữ giới thử que không đúng quy trình
• Mắc bệnh phụ khoa nào đó

Vì thế, để kết quả que thử thai chính xác, phù hợp chỉ số xét nghiệm hcg các bạn cần phải sử dụng que thử uy tín chất lượng, còn hạn sử dụng, trước khi thử que thử không nên uống nhiều nước, cần sử dụng que thử theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.  Trong trường hợp do bệnh lý gây ra, chị em cần thăm khám bác sĩ ngay.

Hcg giảm có tăng lại được không?

Chỉ số hcg vốn đã tồn tại sẵn trong cơ thể của cả nam và nữ giới, khi nam và nữ giới khỏe mạnh không mắc bệnh, chỉ số hcg sẽ không vượt quá 5 IU/l. Nó chỉ vượt khi phụ nữ mang thai, chỉ số hcg đạt đỉnh điểm nhất là ở tuần thứ 11 đến 13 của thai kỳ.nồng độ hcg sẽ duy trì ở mức độ ổn định trong quá trình mang thai.

Tuy nhiên, nồng độ hcg sẽ bị giảm trong trường hợp thai phụ mang thai ngoài tử cung, thai phụ đã bị sảy hoặc thai đã chết lưu. Nếu nồng độ hcg đang tăng tự nhiên giảm thai phụ không chủ quan cần thăm khám để tìm ra nguyên nhân. Chỉ khi nguyên nhân gây ra chỉ số giảm được xử lý kịp thời dứt điểm để chuẩn bị cho một thai kỳ mới thì chỉ số hcg mới tăng.

Xét nghiệm beta hcg bao lâu có kết quả?

Thông thường, sau 1 – 2 giờ làm xét nghiệm máu, bạn đã có kết quả. Một số cơ sở có thể trả chậm hơn trong ngày.

Chi phí xét nghiệm beta HCG

Chi phí dao động khoảng 100.000 – 300.000 đồng, tùy cơ sở y tế và phương pháp xét nghiệm.

Xét nghiệm beta HCG ở đâu chính xác?

Tại Hà Nội, chị em có thể thực hiện tại:

• Bệnh viện Phụ sản Hà Nội
• Bệnh viện Phụ sản Trung Ương
• Phòng khám Đa Khoa Quốc Tế Hà Nội (152 Xã Đàn – Phường Văn Miếu, Quốc Tử Giám, Thành Phố Hà Nội)

Xét nghiệm HCG, đặc biệt là beta HCG, là phương pháp quan trọng giúp phát hiện sớm mang thai và theo dõi sức khỏe thai kỳ. Việc hiểu và đọc đúng kết quả HCG sẽ giúp bạn chủ động chăm sóc thai nhi tốt hơn.

Nếu có dấu hiệu nghi ngờ mang thai hoặc cần tư vấn về sức khỏe sinh sản, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và xét nghiệm chính xác.

"Tác giả"Tạ Thị Hồng Duyên

Thạc sĩ, Bác sĩ CKI Sản phụ khoa Tạ Thị Hồng Duyên là bác sĩ sản phụ khoa có hơn 30 năm kinh nghiệm chăm sóc sinh sản phụ nữ, chăm sóc thai kỳ, phẫu thuật sản khoa, điều trị vô sinh, hoặc chăm sóc sau sinh. Bác sĩ Duyên là bác sĩ ưu tú có nhiều giải thưởng và được báo chí công nhận, được nhiều bệnh nhân yêu quý.