Những biến chứng sau phá thai có thể xảy ra phụ nữ nên lưu ý
Số lượng các ca cấp cứu do gặp biến chứng sau phá thai không ngừng tăng lên qua các năm. Theo các chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu do nữ giới thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản – kế hoạch hóa gia đình, dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn và phá thai tràn lan tại các cơ sở y tế không uy tín. Tình trạng này rất đáng lo ngại bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ và khả năng sinh sản về sau của chị em phụ nữ. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ cụ thể hơn về các biến chứng sau phá thai.
Mục lục:
Biến chứng sau phá thai là gì?
Biến chứng sau phá thai là những hậu quả bất lợi về sức khỏe, tinh thần xảy ra trong hoặc sau quá trình đình chỉ thai nghén. Nguyên nhân thường xuất phát từ việc do can thiệp không đúng kỹ thuật, thực hiện tại cơ sở y tế không đảm bảo an toàn hoặc do cơ địa và tình trạng sức khỏe của thai phụ. Ngoài ra, việc không tuân thủ đầy đủ các hướng dẫn chăm sóc sau phá thai cũng làm gia tăng nguy cơ xuất hiện biến chứng.
Biến chứng sau phá thai có thể xuất hiện ngay sau khi thực hiện thủ thuật nhưng cũng có thể xuất hiện sau vài tuần, vài tháng, thậm chí vài năm.
- Biến chứng cấp tính: Đau bụng dữ dội, chảy nhiều máu dẫn đến sốc mất máu, nhiễm trùng, thủng tử cung
- Biến chứng muộn: Viêm dính buồng tử cung, viêm tắc vòi trứng, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, suy giảm khả năng sinh sản, tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung về sau, thậm chí là vô sinh.
Biến chứng sau khi phá thai
Những biến chứng sau phá thai dưới đây là hệ quả tất yếu nếu nữ giới đình chỉ thai không an toàn tại cơ sở y tế kém chất lượng hoặc không tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa:
1.1. Biến chứng về sức khỏe
1.1.1. Biến chứng sau phá thai bằng thuốc
Phá thai bằng thuốc là phương pháp dùng thuốc làm ngưng sự phát triển của thai nhi trong buồng tử cung, kích thích dạ con co bóp nhằm đẩy phôi thai ra ngoài như hiện tượng sảy thai. Trường hợp chị em tự phá thai bằng thuốc tại nhà sẽ gặp một số biến chứng sau khi uống thuốc phá thai như:
- Sót thai, sót nhau
Sót thai, sót nhau gây chảy máu kéo dài, máu có màu đen, mùi hôi khó chịu kèm theo triệu chứng đau bụng dưới âm ỉ. Một số trường hợp phá thai bằng thuốc tại nhà thất bại khiến thai vẫn phát triển nhưng dễ mắc các dị tật, khuyết tật bẩm sinh.
- Băng huyết, mất máu nhiều
Băng huyết sau phá thai là hiện tượng ra máu kéo dài trên 10 ngày không thuyên giảm, máu đỏ tươi chảy ồ ạt, thấm đẫm 2 miếng băng vệ sinh trong vòng 2 giờ. Tình trạng băng huyết rất nguy hiểm, cần được cấp cứu kịp thời để đảm bảo tính mạng thai phụ.
- Rối loạn nội tiết tố
Thuốc phá thai có thể ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng, gây rối loạn nội tiết tố và khiến quá trình rụng trứng bị ảnh hưởng. Hệ quả là trứng có thể rụng sớm hoặc muộn hơn bình thường, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt thay đổi bất thường với các biểu hiện khó chịu như rong kinh, cường kinh, thiểu kinh,…
- Viêm nhiễm phụ khoa
Chảy máu kéo dài khiến vùng kín của chị em luôn trong tình trạng ẩm ướt. Nếu không vệ sinh và thay băng vệ sinh thường xuyên thì nữ giới rất dễ đối mặt với nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa.
- Đe doạ tính mạng
Mặc dù phá thai bằng thuốc là phương pháp an toàn, hiệu quả nhưng không phải ai cũng đủ điều kiện để bỏ thai bằng thuốc. Theo các bác sĩ, nữ giới mang thai ngoài tử cung tuyệt đối không được tự ý phá thai bằng thuốc. Bởi có thể khiến khối thai bị vỡ, gây xuất huyết ồ ạt trong ổ bụng, khiến mẹ bầu ngất xỉu, thậm chí tử vong nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.
1.1.2 Biến chứng sau nạo hút thai
Nạo hút thai là phương pháp đình chỉ thai ngoại khoa, sử dụng ống hút thai siêu mềm, siêu dẫn dùng một lần can thiệp vào buồng tử cung. Sau đó, bác sĩ sẽ dùng bơm hút chân không để hút thai ra ngoài.
Nếu dụng cụ y tế không đảm bảo tiêu chuẩn vô trùng, vô khuẩn hay thao tác thực hiện thủ thuật không đúng kỹ thuật thì rất dễ gây tổn thương và biến chứng. Dưới đây là những biến chứng sau khi phá thai thường gặp nhất:
- Nhiễm trùng
Khi thực hiện thủ thuật, nếu các dụng cụ y tế chuyên dụng không được tiệt trùng, khử khuẩn cẩn thận thì vi khuẩn, virus sẽ tấn công cơ quan sinh dục, gây viêm nội mạc tử cung, viêm dính buồng tử cung, viêm tắc ống dẫn trứng,… ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng mang thai về sau của chị em.
- Chảy máu nhiều
Trong quá trình nạo hút thai, nếu thao tác thực hiện không đúng kỹ thuật sẽ khiến cổ tử cung, tử cung bị rách, thủng và gây chảy máu. Nếu không phát hiện sớm sẽ gây chảy máu kéo dài, tăng nguy cơ viêm nhiễm và băng huyết.
- Vô sinh – hiếm muộn
Bác sĩ Lê Thị Phương Lan – Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết khoảng 58% các ca vô sinh thứ phát xuất phát từ tắc vòi trứng do trước đó từng can thiệp thủ thuật nạo hút thai. Trường hợp vòi trứng bị tắc, trứng sẽ không có cơ hội gặp tinh trùng để thụ thai, làm giảm tỷ lệ mang thai tự nhiên và gia tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn.
- Mang thai ngoài tử cung
Mang thai ngoài tử cung là biến chứng thường gặp sau khi nạo hút thai không an toàn. Thai làm tổ ngoài tử cung không thể tồn tại và phát triển bình thường. Nếu thai vẫn tiếp tục phát triển, nó có thể bị vỡ, và gây chảy máu trong ổ bụng, khiến thai phụ đau bụng dữ dội, sốc, choáng váng, ngất xỉu, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
- Gây sảy thai
Nạo hút thai nhiều lần khiến thành tử cung suy yếu, mất độ đàn hồi vốn có. Điều này làm bào thai rất khó bám vào niêm mạc tử cung để làm tổ hoặc rất dễ bong ra khi có tác động nhẹ, dẫn đến sảy thai. Một số trường hợp thực hiện thủ thuật nạo hút thai không an toàn gây biến chứng hở eo tử cung, suy yếu cổ tử cung dẫn đến sảy thai.
- Nguy hiểm đến tính mạng
Viêm nhiễm đường sinh dục nếu không khắc phục và xử lý kịp thời sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng máu. Hệ quả là nữ giới bị sốt cao, khó thở, mê sảng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng..
1.2. Biến chứng về tâm lý
Phá thai là lựa chọn khó khăn và đau buồn của những người làm mẹ. Việc mất con khiến nhiều chị em phụ nữ đối mặt với những chấn thương về tâm lý với những cảm xúc tiêu cực như suy sụp, chán nản, đau khổ, bất an,… thậm chí là ám ảnh tội lỗi.
Điều quan trọng là bạn cần đối diện, chấp nhận sự thật cũng như ngừng đổ lỗi cho bản thân. Bởi mọi chuyện đã xảy ra, chúng ta không thể thay đổi những chuyện đã qua. Điều tốt nhất có thể làm ở thời điểm hiện tại là suy nghĩ tích cực, làm những điều tốt đẹp để hoàn thiện bản thân hơn.
Chị em đừng kìm nén hay che giấu những cảm xúc tiêu cực đang dày vò và gặm nhấm cuộc sống, chị em hãy mở lòng, trò chuyện với người thân, bạn bè tin cậy để cảm thấy nhẹ lòng và thoải mái hơn. Ngoài ra, bạn hãy dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn cũng như tham gia các hoạt động giúp giải toả tâm trạng như nghe nhạc, đọc sách, vẽ tranh, đi du lịch, tham gia các lớp học, workshop,…
Nếu các phương pháp trên không mang lại hiệu quả, chị em có thể tìm đến các chuyên gia tâm lý. Các bác sĩ sẽ giúp bạn nhìn nhận, đối mặt và kiểm soát cảm xúc cũng như hướng dẫn kỹ năng đối mặt với các trở ngại tâm lý trong cuộc sống.
Triệu chứng bình thường sau khi phá thai
Dưới đây là những triệu chứng thường gặp sau khi phá thai an toàn:
- Đau bụng dưới: Đau âm ỉ hoặc đau từng cơn do tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài cũng như co hồi về kích thước ban đầu. Cơn đau thường giảm dần sau vài ngày đến một tuần.
- Ra máu âm đạo: Đây là hiện tượng sinh lý bình thường sau phá thai, do niêm mạc tử cung bong tróc và quá trình lành tổn thương. Lượng máu ở mỗi người khác nhau nhưng có điểm chung là kéo dài từ 10 – 14 ngày, lượng mái giảm dần theo thời gian.
- Sốt nhẹ: Sốt là phản ứng thường xuất hiện do tác động của thuốc phá thai và thủ thuật. Nếu sốt dưới 38°C, không kèm theo triệu chứng khác thì không cần quá lo lắng.
- Buồn nôn hoặc nôn: Triệu chứng này thường gặp khi dùng thuốc phá thai, chủ yếu do ảnh hưởng của nội tiết. Cảm giác buồn nôn thoáng qua, không nguy hiểm và có thể tự khỏi được.
- Mệt mỏi, uể oải: Phá thai khiến cơ thể mất đi lượng máu và năng lượng đáng kể, dẫn đến mệt mỏi, uể oải. Lúc này chị em cần nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng hợp lý để cơ thể hồi phục nhanh chóng.
- Rối loạn tiêu hóa: Tác dụng phụ của thuốc phá thai có thể gây tiêu chảy hoặc táo bón nhẹ. Triệu chứng này có thể tự ổn định sau và ngày.
- Rối loạn kinh nguyệt tạm thời: Sự thay đổi nội tiết tố sau phá thai khiến kinh nguyệt không đều trong 1 – 2 chu kỳ đầu. Khi có thể hồi phục hoàn toàn, chu kỳ kinh sẽ trở lại bình thường.
Dấu hiệu cần lưu ý và đi khám bác sĩ ngay
Để khắc phục kịp thời những biến chứng sau khi phá thai, nữ giới cần đi khám ngay khi có các biểu hiện bất thường dưới đây:
- Sốt cao: Sốt cao trên 38°C kéo dài, kèm theo ớn lạnh, choáng váng, sa sầm mặt mày,… là tín hiệu cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng. Nữ giới cần đi khám ngay để ngăn chặn biến chứng nặng.
- Chảy máu âm đạo nhiều: Âm đạo ra máu đỏ tươi, kéo dài trên 10 ngày không giảm. Máu lẫn nhiều cục máu đông kèm theo dịch tiết có mùi hôi tanh. Đặc biệt, nếu máu huyết ra ồ ạt, thấm đẫm 2 băng vệ sinh trong vòng 2 giờ, rất có thể là dấu hiệu băng huyết, cần cấp cứu ngay để bảo toàn tính mạng.
- Đau bụng dữ dội: Đau bụng dưới dữ dội, cơn đau tăng theo thời gian, không thuyên giảm dù đã dùng thuốc giảm đau có thể liên quan đến nhiễm trùng hoặc thủng tử cung.
- Dịch âm đạo bất thường: Dịch tiét có màu vàng, xanh, xám, nâu,… kèm theo mùi hôi tanh nồng là dấu hiệu điển hình của nhiễm trùng đường sinh dục. Thăm khám là việc làm cần thiết để ngăn chặn viêm nhiễm lan rộng.
- Dấu hiệu nhiễm trùng khác: Khi thấy cơ thể mệt mỏi, suy kiêt, choáng váng, ngất xỉu hoặc sưng đau vùng kín,… chị em cần đến cơ sở y tễ xử trí ngay bởi đó có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nặng hoặc sốc nhiễm khuẩn vô cùng nguy hiểm.
- Không ra máu sau khi phá bằng thuốc: Cần đi khám và kiểm tra lại bằng siêu âm vì khả năng cao thuốc phá thai không phát huy tác dụng hoặc thai chưa được tống xuất.
- Không có kinh sau 6 tuần: Nếu sau 6 – 8 tuần sau phá thai mà kinh nguyệt vẫn chưa quay trở lại, đó có thể do rối loạn nội tiết tố hoặc biến chứng sau phá thai dính buồng tử cung.
Những lưu ý quan trọng để ngăn chặn biến chứng sau phá thai
- Chọn cơ sở y tế uy tín, được Bộ hoặc Sở Y tế cấp phép sẽ đảm bảo chuyên môn y tế, trang thiết bị y tế hiện đại và quy trình đình chỉ thai vô khuẩn nghiêm ngặt.
- Thăm khám, xét nghiệm đầy đủ trước phá thai giúp lựa chọn phương pháp bỏ thai phù hợp với tuần tuổi, vị trí thai và tình trạng sức khoẻ thai phụ, từ đó hạn chế rủi ro, biến chứng sau phá thai.
- Tuân thủ nghiêm ngặt chỉ dẫn của bác sĩ về cách chăm sóc hậu thủ thuật, kiêng cữ và tái khám đầy đủ.
- Vệ sinh vùng kín đúng cách, tránh thụt rửa sâu hoặc dùng dung dinh vệ sinh có tính sát khuẩn mạnh
- Kiêng quan hệ tình dục cho đến khi cơ thể hồi phục hoàn toàn để tránh viêm nhiễm và tổn thương vùng kín.
- Theo dõi sát các dấu hiệu bất thường và đi khám ngay nếu có biểu hiệu chảy máu nhiều, đau bụng dữ dội, dịch hôi, sốt cao, choáng váng
- Nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế đi lại trong thời gian đầu và tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu sắt, magie, kẽm, protein, vitamin để phục hồi sức khỏe và giảm nguy cơ thiếu máu.
- Tái khám đúng hẹn để kiểm tra kết quả bỏ thai cũng như đảm bảo tử cung, niêm mạc va sức khoẻ đang hồi phục bình thường, không có biến chứng sau phá thai tiềm ẩn.
Phá thai dù thực hiện bằng phương pháp nào cũng đều ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe cũng như khả năng sinh sản của chị em phụ nữ. Tuy nhiên, nếu tuân thủ các lưu ý trên sẽ giảm thiểu đáng kể các tác động, biến chứng sau khi phá thai.
Với những thông tin bài viết cung cấp, chị em đã nắm được các biến chứng sau phá thai bằng thuốc và nạo hút thai. Mặc dù phá thai là việc không ai trong chúng ta mong muốn. Nhưng khi đã có quyết định bỏ thai, chị em nên tiến hành thủ thuật sớm tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn, hạn chế biến chứng sau phá thai. Đồng thời có kế hoạch chăm sóc cơ thể đúng cách sau thủ thuật để đảm bảo sức khỏe hồi phục nhanh chóng.
