NHẬN BIẾT CÁC DẤU HIỆU U XƠ TỬ CUNG
U xơ tử cung không phải căn bệnh quá nguy hại với nữ giới. Tuy nhiên, nếu kích thước u xơ quá lớn hoặc xuất hiện tại vị trí nhạy cảm thì đó lại ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như khả năng sinh sản của chị em. Vì thế, việc phát hiện và điều trị u xơ tử cung sớm vẫn là điều quan trọng và vô cùng cần thiết.
Trong bài viết dưới đây, bác sĩ CKI Sản phụ khoa Tạ Thị Hồng Duyên sẽ trình bày cụ thể hơn về dấu hiệu u xơ tử cung cũng như phương pháp điều trị hiệu quả để ngăn chặn biến chứng bệnh.
Mục lục:
U xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung còn được gọi là nhân xơ tử cung. Đây là khối u lành tính phát triển từ lớp cơ trơn của tử cung, thường xuất hiện ở thành tử cung hoặc ngoài bề mặt dạ con.
U xơ chịu ảnh hưởng mạnh từ nội tiết tố estrogen – progesterone. Chúng có thể phát triển một hoặc nhiều khối với kích thước từ khoảng 0,1 đến 20cm và có thể kéo dài trong nhiều năm liền. Phần lớn nhân xơ là lành tính nhưng có thể gây đau bụng, rong kinh, rong huyết, vô sinh hoặc biến chứng thai kỳ nếu không xử lý sớm.
Theo thống kê, u xơ tử cung thường gặp ở chị em trong độ tuổi từ 16 – 50 tuổi. Trong đó, bệnh ảnh hưởng khoảng 30% ở những chị em trong độ tuổi 35. Còn ở những chị em trong độ tuổi 50 bệnh ảnh hưởng từ 20% – 80%.
Các loại xơ tử cung
Hiện nay, các khối nhân xơ trong tử cung dạ con được chia thành 4 loại dựa vào vị trí xuất hiện của chúng:
- Nhân xơ dưới thanh mạc tử cung: Nằm phía ngoài tử cung, phát triển hướng ra ổ bụng. Dù ít gây rong kinh nhưng dễ gây cảm giác nặng bụng, đau vùng chậu, tiểu nhiều do chèn ép.
- Nhân xơ dưới niêm mạc tử cung: Nhân xơ phát triển ngay dưới lớp nội mạc tử cung, lồi vào lòng tử cung. Đây là loại nguy hiểm nhất vì có thể ảnh hưởng đến việc thụ thai và có nguy cơ sẩy thai.
- Khối nhân xơ trong vách tử cung: Đây là loại phổ biến nhất, nhân xơ phát triển từ trong lớp cơ tử cung. Nguy cơ gây đau bụng kinh và chèn ép các cơ quan lân cận.
- Nhân xơ tử cung có cuống:U xơ mọc ra ngoài hoặc dính vào trong tử cung bằng một cuống nhỏ. Dễ gây xoắn cuống u, đau bụng dữ dội cấp tính.
Dấu hiệu nhận biết u xơ tử cung
Dấu hiệu bệnh u xơ tử cung không điển hình mà khá giống với biểu hiện bệnh phụ khoa khác. Điều này, khiến nhiều bệnh nhân nhầm lẫn, chủ quan bỏ qua dấu hiệu bệnh. Chỉ đến khi u xơ chuyển sang giai đoạn nặng và được phát hiện ra khi đi khám. Lúc này, việc điều trị hết sức khó khăn, người bệnh phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm.
Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu bệnh nào dưới đây kết hợp với các nguyên nhân mà chúng tôi đề cập ngay sau đó, chị em cần đi kiểm tra sớm để xác định chính xác bệnh:
Dấu hiệu nhận biết u xơ tử cung – Kỳ kinh nguyệt kéo dài, ra nhiều máu bất thường
Lượng máu kinh ra nhiều bất thường cho thấy nội tiết tố từ buồng trứng đang tác động mạnh mẽ lên các khối cơ trơn, dẫn đến sự hình thành của các khối u. Lúc này, người bệnh sẽ thấy chu kỳ kinh kéo dài trên 7 ngày, có trường hợp ra máu đến 2 tuần, lượng máu kinh nhiều, thấm đẫm băng vệ sinh trong vòng 2 – 3 giờ.
Việc mất nhiều máu khi hành kinh do bệnh lý tử cung có thể gây ra tình trạng thiếu máu, khiến nữ giới thường xuyên mệt mỏi, đuối sức, da xanh xao,…
Đi tiểu nhiều và thường xuyên hơn
Đi tiểu nhiều lần là dấu hiệu của khối u xơ mọc bên ngoài tử cung và hướng đến vùng bụng. Hiện tường này xảy ra do nhân xơ có kích thước lớn, phát triển ở ngoài thành tử cung và chèn ép lên bàng quang. Khi bàng quang bị kích thích, chị em luôn trong trạng thái buồn tiểu và đi tiểu nhiều lần.
Bụng to và phình lên bất thường
Nếu bụng dưới căng tức hoặc to lên bất thường mà không phải do mang thai thì chị em cần đi khám để loại trừ nguy cơ mắc u xơ tử cung.
Bởi khi u xơ có kích thước lớn, chúng sẽ tạo áp lực lên vùng bụng gây cảm giác chướng, năng bụng. Rất nhiều bệnh nhân bị nhân xơ thấy bụng phồng lên bất thường như đang mang thai.
Dấu hiệu u xơ cổ tử cung – Bị đau khi quan hệ
Đau khi quan hệ là dấu hiệu của nhiều bệnh phụ khoa trong đó có u xơ cổ tử cung. Nữ giới gặp tình trạng đau khi giao hợp là do nhân xơ phát triển gần cổ tử cung hoặc các nhân xơ nằm trong hoặc ngoài tử cung đè lên tử cung. Thêm vào đó, quá trình giao hợp tạo ra ma sát khiến chị em cảm thấy đau đớn, khó chịu, thậm chí ra máu khi quan hệ.
Táo bón nghiêm trọng – Dấu hiệu cảnh báo u xơ tử cung
U xơ phát triển quá mức sẽ chèn ép trực tràng, ảnh hưởng đến quá trình xử lý chất thải của cơ thể. Do đó, không ít bệnh nhân mắc nhân xơ có biểu hiện táo bón nặng nề.
Tuy nhiên, triệu chứng này chỉ xuất hiện khi các khối u đạt kích thước nhất định và ở một số vị trí. Thế nhưng đừng chủ quan, hay đi khám nếu thấy mình có những dấu hiệu mắc bệnh này nhé.
Đau vùng lưng dưới – Triệu chứng u xơ tử cung không thể bỏ qua
Nếu kích thước nhân xơ dưới lớp thanh mạc lớn, vị trí tiếp xúc với lưng thì chị em sẽ cảm thấy đau cơ và đau cột sống. Thông thường, trong trường hợp này bạn cần phải tiến hành chụp cộng hưởng từ. Kết hợp với một số kiểm tra khác mới phát hiện có phải là triệu chứng của u xơ tử cung hay không.
Triệu chứng u xơ tử cung qua từng giai đoạn
Ngoài những dấu hiệu lâm sàng trên thì ở mỗi giai đoạn bệnh sẽ có những triệu chứng khác.
Giai đoạn chớm bệnh
Ở giai đoạn chớm bệnh, các dấu hiệu u xơ tử cung chưa rõ ràng nên rất ít người để ý. Hơn nữa, những biểu hiện nhân xơ trong giai đoạn này giống với biểu hiện của ngày hành kinh nên khiến chị em rất khó phân biệt.
Một số biểu hiện u xơ tử cung giai đoạn đầu gồm:
- Đau bụng dưới và đau ngực: Triệu chứng này tương tự với những dấu hiệu chị em sắp đến ngày đèn đỏ: căng tức ngực, đau âm ỉ vùng bụng dưới.
- Chu kì kinh nguyệt bất thường: Nguyên nhân dẫn đến biểu hiện này là do sự mất cân bằng hormone trong cơ thể. Theo đó, chị em sẽ gặp biểu hiện chậm kinh, kinh nguyệt kéo dài, máu kinh có màu đen, có mùi hôi…
- Dịch âm đạo tiết ra bất thường: Ra nhiều khí hư bất thường cũng là dấu hiệu nhân xơ tử cung ở giai đoạn đầu của bệnh.
Giai đoạn u xơ nặng
Lúc này bệnh đã tiến triển phức tạp và các dấu hiệu cũng diễn ra rõ rệt hơn:
- Chảy máu bất thường: Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người mà lượng máu có thể ra nhiều hay ít.
- Buồn tiểu và tiểu ra máu: Khi kích thước u xơ lớn sẽ chèn ép các cơ quan xung quanh, trong đó bàng quang. Vì thế, chị em sẽ thấy buồn tiểu liên tục nhưng mỗi lần tiểu rất ít. Trường hợp nặng có thể tiểu rắt, tiểu ra máu,…
- Thiếu máu: Chu kỳ kinh kéo dài, lượng máu mất đi nhiều khiến chị em rơi vào tình trạng thiếu máu, cơ thể mệt mỏi, xanh xao, yếu ớt,…
- Đau lưng kèm với đau vùng chậu: Những cơn đau xuất hiện bất thường và có thể lan dần xuống chân, gây phù nề, sưng chân…
- Đau hoặc chảy máu sau khi quan hệ: Đây là triệu chứng của bệnh nhân xơ ở dạ con giai đoạn nặng phổ biến. Tuy nhiên, nếu lượng máu chảy bất thường, nhiều và thường xuyên thì bạn nên kiểm tra sớm nhất.
Nguyên nhân gây u xơ tử cung
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây u xơ tử cung do đâu. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa hormone estrogen và sự hình khối u. Cụ thể, chị em có nồng độ estrongen cao có nguy cơ mắc nhân xơ tử cung cao hơn.
Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh là:
- Yếu tố di truyền: Nếu chị em có người thân là mẹ, bà, dì, chị em mắc u xơ thì có khả năng cao cũng mắc bệnh lý này.
- Tăng hoặc giảm cân đột ngột: Tăng hoặc giảm cân đột ngột ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố. Điều này có thể dẫn đến hình thành nhân xơ.
- Viêm tử cung và viêm cổ tử cung: Nếu tử cung và cổ tử cung bị tổn thương trong thời gian dài làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung va các bệnh viêm nhiễm khác.
- Áp lực, căng thẳng: Căng thẳng, stress kéo dài có thể kích thích quá trình sản sinh estrogen trong cơ thể. Khi estrogen gia tăng quá mức sẽ hình thành khối u.
- Tình dục không lành mạnh: Nữ giới quan hệ sớm, quan hệ với nhiều người mà không sử dụng biện pháp bảo vệ có nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, bệnh xã hội và bệnh lý tại tử cung – buồng trứng.
U xơ tử cung có nguy hiểm không?
U xơ tử cung là bệnh lành tính, hiếm khi gây vô sinh. Tuy nhiên, nếu kích thước khối u lớn, xuất hiện nhiều tại thành tử cung hoặc dưới lớp nội mạc tử cung thì chúng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Chảy máu kéo dài khiến chị em bị thiếu máu cấp hoặc mãn.
- Tiểu khó, tiểu rắt, chèn ép niệu quản, ứ đọng bể thận.
- Nhân xơ chèn ép trực tràng gây táo bón, chèn tĩnh mạch gây sưng phù chân.
- Nếu bị xoắn khối u dưới phúc mạc có thể gây đau ở hố chậu, cơ thể mệt mỏi, bụng chướng, táo bón.
- Nhiễm khuẩn nếu không đảm bảo vệ sinh sạch sẽ
- Viêm niêm mạc tử cung, cản trở khả năng thụ thai và gia tăng nguy cơ sảy thai
- Ung thư hoá (Sarcom).
Để giảm thiểu và ngăn chặn biến chứng nguy hiểm, chị em cần chủ động đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Đồng thời tuân thủ chỉ dẫn điều trị và chăm sóc của bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị u xơ tử cung
Với trường hợp u xơ có kích thước nhỏ, không gây biến chứng thì không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu có những dấu hiệu bất thường về kinh nguyệt, tiểu tiện hoặc đau, khó chịu khi quan hệ thì người bệnh cần đi thăm khám sớm. Dựa trên nguyên nhân và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ thiết kế phác đồ cá nhân hoá:
Điều trị nội khoa:
Điều trị u xơ bằng thuốc được sử dụng cho những trường hợp bệnh nhẹ. Thuốc sẽ có tác dụng giảm cảm giác khó chịu do đau bụng kinh hoặc rong kinh kéo dài:
Các thuốc thường được sử dụng trong trường hợp này gồm:
- Thuốc ngừa thai và các phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố khác.
- Các thuốc chủ vận hormon giải phóng GnRH có tác dụng thu nhỏ kích thước u xơ. Đồng thời, có tác dụng giảm cháy máu trước khi làm phẫu thuật.
Điều trị ngoại khoa
Phương pháp điều trị ngoại khoa được sử dụng cho những trường hợp sau:
- Kích thước u xơ quá lớn;
- Điều trị nội khoa không có hiệu quả;
- Khối u chèn ép bàng quang, trực tràng;
- Khối U có dấu hiệu hoại tử;
- U xơ kèm theo các bệnh lý khác như ung thư nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung;
- U dưới niêm mạc tử cung.
Hiện nay, một số kỹ thuật được áp dụng để chữa u xơ cung gồm:
- Bóc tách khối u xơ: Người bệnh có thể được bóc tách u xơ bằng phương pháp: nội soi buồng tử cung, phẫu thuật nội soi ổ bụng hoặc phẫu thuật mổ mở u xơ.
- Nút mạch: Thủ thuật này có tác dụng giảm lượng máu được vận chuyển tới khối u. Đồng thời, hạn chế chảy máu và giảm kích thước của u xơ.
- Cắt tử cung bán phần hay cắt toàn bộ tử cung: Với những chị em không còn nhu cầu sinh đẻ thường sẽ được chỉ định phương pháp này.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu u xơ tử cung và cách điều. Hy vọng qua bài viết chị em đã hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bệnh. Từ đó, cảnh giác với những dấu hiệu nghi ngờ của bệnh để được điều trị kịp thời.
