VỠ TINH HOÀN – NỖI ÁM ẢNH KINH HOÀNG CỦA NAM GIỚI
Vỡ tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu nam khoa nghiêm trọng cần xử lý sớm để bảo toàn chức năng sinh sản của nam giới. Mặt khác, chấn thương này gây đau đớn dữ dội, sưng, bầm tím, khiến cuộc sống của nam giới bị đảo lộn hoàn toàn. Vậy vì sao bị vỡ tinh hoàn và triệu chứng nhận biết vỡ tinh hoàn là gì. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Mục lục:
Cấu tạo và chức năng của tinh hoàn
Trong cơ thể nam giới, tinh hoàn có vai trò chính trong việc duy trì khả năng sinh sản của cánh mày râu. Tinh hoàn được co như nhà máy sản xuất tinh trùng và hormone testosterone – hormone sinh dục chi phối tính nam, giúp “khẳng định” bản lĩnh pháo mạnh.
Theo giải phẫu học, tinh hoàn có hình dạng bầu dục, chiều dài trung bình từ 4 – 5cm, được chứa trong túi da hay còn gọi là bìu. Bìu không chỉ là nơi cư trú của tinh hoàn mà còn được coi như 1 hệ thống điều hoà nhiệt độ, tạo môi trường tốt nhất cho quá trình sinh tinh thuận lợi.
Tuy nhiên, vì tinh hoàn nằm ở bên ngoài phía trước của vùng hạ bộ cho nên chỉ cần một va chạm nhỏ trong sinh hoạt hàng ngày hoặc khi quan hệ tình dục cũng sẽ khiến tinh hoàn bị tổn thương.
Vỡ tinh hoàn là gì?
Vỡ tinh hoàn là hiện tượng một hay cả hai bên tinh hoàn bị tổn thương như: dập nát, hoại tử, chảy máu,… Không tự nhiên mà nam giới bị vỡ tinh hoàn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn trong sinh hoạt tình dục hoặc bị đấm, đá, đánh mạnh vào vùng bìu do bạo lực, xô xát, ẩu đả,…
Bác sĩ CKII Nam học – Ngoại tiết niệu Lê Đỗ Nguyên có hơn 30 năm kinh nghiệm cho biết: Các chấn thương ở tinh hoàn, đặc biệt là vỡ tinh hoàn, đều sẽ gây ra những cơn đau dữ dội ở phần hạ bộ. Vài trường hợp đàn ông bị đau ở bụng đến mức có thể ngất đi. Vỡ tinh hoàn không được khắc phục ngay sẽ gây hoại tử, ảnh hưởng đến chức năng sinh sản cũng như sức khỏe của nam giới.
Vì thế, các bác sĩ khuyến cáo nam giới ngay khi thấy vùng hạ bộ của mình có các dấu hiệu sau cần nhanh chân đến cơ sở y tế chuyên khoa. Tại đây, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và có biện pháp khắc phục kịp thời để phòng tránh biến chứng nguy hiểm:
- Bìu sưng, bầm tím, đổi màu.
- Đau tinh hoàn
- Màu nước tiểu sậm, có lẫn sợi máu tươi và đau đớn khó chịu khi tiểu.
- Sốt nóng
- Khô miệng
- Có cảm giác buồn nôn mà không đau đầu hay có bệnh lý về đường tiêu hóa
Hiện, vỡ tinh hoàn được nhận biết theo các mức độ tổn thương của tinh hoàn. Cụ thể:
- Tổn thương mức độ nhẹ: xây xát vùng da bìu, ít khi đau, có thể bị hoặc không bị rách ở ngoài da.
- Mức độ tổn thương trung bình: bị tụ máu ở bìu sau đó tăng dần thể tích vùng xuất huyết.
- Tổn thương nặng: dập nát tinh hoàn, da bìu có thể bị rách, xuất huyết và hoại tử lan rộng khiến nam giới đau đớn dữ dội.
Trong đó, hiện tượng bìu bị sưng tấy, có màu bầm tím là dấu hiệu rõ ràng nhất của vỡ tinh hoàn và là đặc trưng để phân biệt với các triệu chứng của các bệnh lý khác về tinh hoàn.
Nguyên nhân gây vỡ tinh hoàn
- Tai nạn giao thông: Ngã xe máy, va chạm mạnh với phương tiện khá khiến tinh hoàn bị các vật cứng chèn ép. Lực nén, ép bất ngờ và đột ngột làm áp lực trong tinh hoàn tăng cao. Khiến lớp bao bên ngoài bị rách và gây vỡ tinh hoàn.
- Chấn thương khi chơi thể thao hoặc lao động nặng: Việc chơi các môn thể thao như bóng đá, võ thuật, đạp xe, hoặc tai nạn do vật nặng rơi trúng bìu tạo ra lực tác động trực tiếp và đột ngột, khiến cơ quan này không kịp cơ rút để tự vệ.
- Bạo lực: Hành động đấm, đá mạnh vào vùng bìu rất dễ gây vỡ tinh hoàn. Nếu không xử lý kịp thời có thể gây hoại tử, nguy cơ phải cắt bỏ tinh hoàn.
- Tai nạn sinh hoạt và tình dục: Quan hệ quá mạnh, sai tư thế, ngồi đè lên tinh hoàn hoặc bị kẹt cửa. Dù lực không quá lớn, nhưng nếu tác động đúng vị trí và bất ngờ, tinh hoàn vẫn có thể bị vỡ.
- Bệnh nền (hiếm gặp): Tinh hoàn sẽ dễ vỡ hơn nếu có bệnh nền, chẳng hạn viêm tinh hoàn mạn tính, tràn dịch tinh mạc, từng phẫu thuật tinh hoàn hoặc có khối u. Khi đó, cấu trúc tinh hoàn yếu hơn bình thường và chỉ cần va chạm vừa phải cũng có thể gây vỡ.
Vỡ tinh hoàn có sao không?
Vỡ tinh hoàn mặc dù không gây tử vong nhưng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho nam giới:
- Nguy cơ mất tinh hoàn
Vỡ tinh hoàn khiến mô tinh hoàn lộ ra ngoài, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, hoại tử. Nếu đến viện muộn (sau 12–24 giờ) nam giới buộc phải cắt bỏ tinh hoàn
- Giảm khả năng sinh sản
Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng. Vỡ tinh hoàn sẽ làm giảm hoặc mất chức năng sinh tinh, khiến chất lượng và số lượng tinh binh giảm sút nghiêm trọng. Tình trạng này làm tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn. Nếu vỡ cả hai bên, nam giới sẽ bị vô sinh vĩnh viễn.
- Rối loạn nội tiết nam
Tinh hoàn là nhà máy sản xuất hormone testosterone. Việc tinh hoàn bị vỡ dẫn đến tổn thương hoặc bị cắt bỏ hoàn toàn sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố nam. Hệ quả là làm giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, cơ thể mệt mỏi, sức khỏe giảm sút,…
- Đau đớn dữ dội
Vỡ tinh hoàn gây đau đớn dữ dội. Cơn đau có thể lan xuống bụng dưới, thắt lưng, kèm theo choáng váng, tụt huyết áp, buồn nôn, nôn…
- Hình thành sẹo xơ, teo tinh hoàn
Dù được bảo tồn, tinh hoàn vẫn có thể teo nhỏ dần, xơ hoá nghiêm trọng. Ảnh hưởng đến chức năng sinh tinh và khả năng sinh sản do nội tiết suy giảm theo thời gian
Chẩn đoán tình trạng vỡ tinh hoàn
ThBS Nguyên chia sẻ, dù là nguyên nhân nào, nhưng khi tinh hoàn bị chấn thương, bị vỡ dù nặng hay nhẹ cũng đều để lại nhiều hậu quả đáng tiếc. Vì thế, việc phát hiện sớm chấn thương, có biện pháp khắc phục kịp thời sẽ giúp nam giới bảo vệ được chức năng sinh sản cũng như phòng ngừa được các biến chứng nguy hiểm khác có thể sảy ra.
Nam giới không được chủ quan mà cần chú ý theo dõi, khi có dấu hiệu bất thường cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa. Hãy nhớ “thời gian vàng” để cứu vãn khả năng sinh sản của mình là trong vòng 72 giờ đồng hồ khi nghi ngờ bị vỡ tinh hoàn.
Để xác định bệnh nhân có bị vỡ tinh hoàn hay không, các bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi về chấn thương và tiền sử bệnh, bao gồm:
- Thời điểm và diễn biến của chấn thương
- Cảm giác của nam giới sau chấn thương từ thời điểm bị chấn thương cho đến hiện tại.
- Các vấn đề liên quan tới cơ quan sinh dục như: dương vật, bìu hoặc tinh hoàn… trước đó.
Sau khi kiểm tra tình trạng tổn thương, có thể bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm một số xét nghiệm như:
- Siêu âm: Quan sát hình ảnh tinh hoàn và các mô để xác định mức độ tổn thương hoặc những bất thường khác của tinh hoàn.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: Đưa ra hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc của tinh hoàn và các bộ phận khác bên trong bìu, giúp bác sĩ phát hiện chính xác điểm bị chấn thương.
- Giải phẫu thăm dò: Với một vài trường hợp vỡ tinh hoàn khó xác định được điểm chấn thương bằng các chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ sẽ phải rạch một đường nhỏ ở vùng da bìu để quan sát bên trong rõ ràng hơn. Qua đó, các bác sĩ sẽ nhanh chóng xác định vùng bị tổn thương và điều trị tổn thương đó khi phẫu thuật, nếu cần thiết.
Phương pháp điều trị tinh hoàn bị vỡ hiệu quả
Ngay khi phát hiện ra chấn thương ở vùng hạ bộ nam giới có thể tạm thời xử trí tại nhà bằng cách dùng đá lạnh để chườm lên vùng tổn thương khoảng 10 phút. Việc làm này có tác dụng giảm đau giúp nam giới cảm thấy dễ chịu hơn. Sau đó, nhanh chóng di chuyển đến cơ sở y tế chuyên khoa thăm khám càng sớm càng tốt.
Nguyên tắc điều trị vỡ tinh hoàn là cứu vãn và bảo tồn tối đa tất cả các bộ phận tinh hoàn với mục tiêu giữ được chức năng của tinh hoàn trong việc sinh sản, sản xuất hormone testosterone cho nam giới. Do đó bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật dựa vào mức độ tổn thương và khả năng chữa lành mô. Cụ thể:
- Nếu tinh hoàn vỡ mà không bị đụng dập nhu mô tinh hoàn, bác sĩ có thể khâu bảo tồn.
- Diện tích vỡ không lan rộng, bác sĩ chỉ định khâu cầm máu,
- Vỡ dập một phần thì chỉ cắt bỏ phần dập nát sau đó khâu kỹ.
- Chỉ bị tổn thương nhẹ, tụ máu khu trú không sâu và không tiến triển lan rộng, đau giảm dần thì bác sĩ sẽ điều trị nội khoa bằng thuốc giảm đau, chống phù nề kết hợp dùng kháng sinh.
Tuy vậy, trong trường hợp nghiêm trọng nhất, có thể ảnh hưởng đến tính mạng và các bộ phận khác, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ tinh hoàn bởi tinh hoàn vỡ không được cắt bỏ và tự teo đi sẽ ảnh hưởng đến phần còn lại.
Phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn
Phẫu thuật là phương pháp cắt bỏ triệt để, thường được áp dụng cho các trường hợp: vỡ tinh hoàn tổn thương toàn bộ không thể khắc phục gây hoại tử nặng và loại bỏ u tinh hoàn trong bệnh lý ung thư tinh hoàn.
Phương pháp này không khó về mặt thủ thuật (thực hiện một vết rạch ở vùng háng, toàn bộ tinh hoàn và hầu hết các dây tinh trùng đều được cắt bỏ) nhưng là phương pháp các bác sĩ hết sức hạn chế áp dụng.
Về lý thuyết, cắt bỏ một tinh hoàn không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới bởi chức năng tinh hoàn còn lại vẫn hoạt động như bình thường. Vẫn có thể sinh tinh trùng và không ảnh hưởng đến sự cương cứng của dương vật.
Tuy nhiên, do lượng hormone testosterone bị sụt giảm sẽ khiến nam giới thay đổi tâm lý mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục, khó khăn trong việc đạt được cương cứng bình thường, giảm sức hoạt động tại các bộ phận trong cơ thể nam giới nhự hệ thần kinh, hệ cơ xương, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn…
Với trường hợp phải cắt bỏ cả hai bên tinh hoàn thì nam giới hoàn toàn không thể sinh ra tinh trùng và testosterone, mất hoàn toàn khả năng sinh sản.
Biện pháp chăm sóc và bảo vệ tinh hoàn cho nam giới
Để vỡ tinh hoàn không còn là nỗi ám ảnh của các đấng mày râu, ngoài việc thường xuyên kiểm tra và quan sát sự thay đổi từ tinh hoàn – bộ phận có vai trò quan trọng nhưng lại được bảo vệ lỏng lẻo, các chuyên gia y tế khuyến cáo nam giới nên thực hiện các biện pháp chăm sóc và bảo vệ bộ phận này như:
- Không hút thuốc lá: Hút thuốc là không chỉ gây hại đến sức khỏe toàn diện ở nam giới mà nó còn là nguyên nhân gây nên các bệnh lý nghiêm trọng đối với hệ sinh sản như ung thư thận, ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư tinh hoàn. Thuốc lá với các độc tố trong đó có thể kích thích tăng sinh khối u tế bào mầm tinh hoàn, ngoài ra còn làm suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng ở nam giới.
- Sử dụng dụng cụ bảo hộ phần hạ bộ khi tham gia các hoạt động thể thao mạo hiểm hay đối kháng mạnh bóng đá, võ thuật, đua ngựa…
- Tăng cường bổ sung thực phẩm lành mạnh, có tác dụng gia tăng nồng độ testosterone có thể hỗ trợ cải thiện những bệnh lý ở tinh hoàn.
- Đảm bảo lịch thăm khám sức khỏe định kỳ: Biện pháp này sẽ giúp phát hiện và điều trị sớm các bất thường trong sức khỏe, bao gồm cả tinh hoàn và dương vật.
- Duy trì cuộc sống lành mạnh cả về tâm lý và sinh lý. Quan hệ tình dục lành mạnh, không nên ham thử nghiệm những cảm giác mới lạ, tư thế có nguy cơ gây tổn thương.
Như vậy, tình trạng vỡ tinh hoàn không chỉ gây đau đớn mà có thể đem lại nhiều nguy hiểm đối với sức khỏe sinh sản của nam giới. Do đó, nam giới cần có phương pháp bảo vệ và ngăn ngừa, hạn chế tối đa các chấn thương xảy đến tại vùng nhạy cảm này.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp đầy đủ những thông tin bạn quan tâm về hiện tượng vỡ tinh hoàn. Nếu bạn còn có bất cứ băn khoăn nào khác về sức khỏe của mình, hãy chọn [TƯ VẤN TRỰC TUYẾN] hoặc đặt lịch hẹn miễn phí theo số điện thoại: 0969.668.152, các bác sĩ chuyên khoa luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn.
